HISTORIA

Cyryla Ociepa                                                        

Informacja dla uczniów klas 6.

---

28.04.2020r.

Temat: Kultura polskiego oświecenia.

 

(Przeczytaj ze zrozumieniem dwa razy.)

      Na dzisiejszej lekcji będziemy mówili o oświeceniu w Polsce. Jednak zanim omówię ten temat chcę, abyście odpowiedzieli sobie na następujące pytania:

- na kiedy przypada rozwój oświecenia w Europie?

- dlaczego epokę oświecenia nazywano „wiekiem rozumu”?

 

      Oświecenie w Polsce rozpoczęło się w latach 30. XVIII w. Początkowo jego rozwój był dość słaby. Wyraźne zmiany nastąpiły dopiero w 1764 r. po objęciu rządów przez Stanisława Augusta Poniatowskiego.

      Władca kontynuował reformy gospodarcze zapoczątkowane przez Augusta III. Wspierał powstawanie nowych manufaktur, w których produkowano towary luksusowe, takie jak porcelana, szkło, broń, karety. Dla usprawnienia komunikacji rozpoczęto  budowę nowych dróg i kanałów łączących główne szlaki wodne.  Z inicjatywy Stanisława Augusta ulepszono także system pocztowy, który ułatwił przepływ informacji w całym państwie.

       Stanisław August szczególną wagę przywiązywał do spraw oświaty. Jak już wiesz w roku 1765 założył Szkołę Rycerską, nazwaną również Korpusem Kadetów. Szkolnictwo w Polsce było jednak nadal podporządkowane jezuitom i pijarom. Do znaczących zmian doszło dopiero w 1773 r., kiedy papież  Klemens XIV rozwiązał Towarzystwo Jezusowe. Wówczas na wniosek Stanisława Augusta na odbywającym się w tym czasie sejmie rozbiorowym ustanowiono ministerstwo oświaty, czyli Komisję Edukacji Narodowej.

       Za panowania Stanisława Augusta rozwijało się też polskie piśmiennictwo. Wydawano wówczas głównie poezję, utwory publicystyczne oraz czasopisma. Twórcy dzieł starali się wśród czytelników rozwijać patriotyzm i nowoczesne myślenie. Literatura oświeceniowa miała przede wszystkim ”bawić i uczyć”. Oba te zadania łączył w swojej twórczości biskup warmiński, poeta, autor bajek, publicysta  Ignacy Krasicki. Wybitnym  przedstawicielem epoki oświecenia był także poeta i historyk Adam Naruszewicz, autor naukowej pracy „Historia narodu polskiego”. Natomiast publicyści, tacy jak Stanisław Staszic i Hogo Kołłątaj, propagowali w swoich utworach reformy ograniczające samowolę szlachecką i wzmacniające pozycję mieszczaństwa.

       Z inicjatywy króla powstał też Teatr Narodowy w Warszawie. Znaczący wpływ w jego rozwój miał Wojciech Bogusławski.

      Stanisław August Poniatowski zasłynął też jako mecenas sztuki, chętnie otaczał się artystami. Na jego dworze przebywali znani i cenieni w Europie malarze włoscy: Bernardo Bellotto zwany Canalettem i Marcello Bacciarelli. Natomiast dzięki architektowi Dominikowi  Merliniemu upowszechniła się w Polsce moda na sztukę antyczną i zaczął się rozwijać klasycyzm.

 

(Otwórz zeszyt i zapisz notatkę, którą ci podyktuję.)

 

      Dynamiczny rozkwit nauki, sztuki i literatury w XVIII w. był możliwy przede wszystkim dzięki działalności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jego poparcie dla wielu nowych inicjatyw przyczyniło się do rozpowszechnienia myśli oświeceniowych oraz rozwoju kultury w Rzeczypospolitej. Dlatego okres panowania tego władcy nazywany jest oświeceniem stanisławowskim.

 

(Pod notatką wykonaj pisemnie ćwiczenie 1 s. 168 . Następnie napisz gdzie były organizowane i kogo zapraszał król na obiady czwartkowe?)

……………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

      W ramach utrwalenia dzisiejszej lekcji zobacz filmik „Kultura polskiego oświecenia.”

 

Pozdrawiam

Ociepa

 

---

21.04.2020 r.

 

Temat 2: Pierwszy rozbiór Polski.

 

Zanim poznasz nowy temat: (Polecenia wykonaj ustnie.)

1. Przypomnij sobie z ostatniej lekcji, jak skończyły się próby wprowadzenia reform ustroju Rzeczpospolitej przez Wettinów.

2. Wymień, które z sąsiednich państw zaczęły w XVII w. ingerować w sprawy wewnętrzne naszego państwa.

 

 

Na dzisiejszej lekcji dowiesz się:            (Przeczytaj.)

1. Dlaczego Stanisław August został królem Rzeczpospolitej.

2. W jakim celu szlachta zawiązała konfederację barską.

3. Jakie ziemie Rzeczpospolita utraciła w wyniku I rozbioru.

 

PRZEBIEG LEKCJI

(Zapisz w zeszycie temat i poniżej zapisane zagadnienia, z którymi musisz się dzisiaj zapoznać.)

1. Początki panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.

2. Konfederacja barska.

3. Pierwszy rozbiór Rzeczpospolitej.

4. Postanowienia sejmu rozbiorowego

 

      Po śmierci Augusta III w 1763 r. doszło do walki o tron między stronnictwem Potockich i stronnictwem Czartoryskich (Familia). Zwycięstwo odnieśli ci ostatni, dzięki poparciu Rosji. W rezultacie w 

1764 r. władcą został spokrewniony z Czartoryskimi Stanisław Poniatowski. Jako król  przyjął imiona Stanisław August. Wbrew dotychczasowej tradycji został on koronowany nie w Krakowie, lecz w Warszawie.

      Zaraz po wstąpieniu na tron król rozpoczął reformy. Odnowił nieczynną od lat mennicę, by uchronić kraj przed zalewem „polskich” monet, fałszowanych na wielką skalę przez króla Prus. W 1765 r. w Warszawie założył nowoczesną Szkołę Rycerską – pierwszą w Rzeczpospolitej szkołę państwową. Z jego inicjatywy powstał „Monitor”, oświeceniowe czasopismo, nawołujące do przebudowy państwa. Król popierał też zakładanie manufaktur i opiekował się górnictwem. Nie udało mu się jednak przeprowadzić żadnych reform ustrojowych (np. chciał ograniczyć liberum veto). Wszelkie próby zmian wywoływały wrogość magnatów i większości szlachty. Wzbudziły też  zaniepokojenie Katarzyny II.

 

(Aby, Cię nie zanudzić przeczytaj podrozdział „Konfederacja barska” i obejrzyj  film i następnie odpowiedz na poniżej zapisane pytania)

- Co to były prawa kardynalne?

- Dlaczego w lutym 1768 szlachta w miejscowości Bar na Podolu zawiązała konfederację?

- Przeciwko komu konfederacja barska była skierowana?

- Jak długo trwały walki konfederatów i czym się zakończyły?

 

Ostatecznie klęskę konfederatów przypieczętował w 1772 r. pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej.

Dokonały go Prusy, Rosja i Austria.

Poniżej znajduje się „Kołacz królów” – alegoria I rozbioru Polski. Grafika przedstawia Stanisława Augusta oraz władców państw rozbiorowych pochylonych nad mapą Rzeczpospolitej.

(Otwórz zeszyt i pod zagadnieniami z lekcji zapisz następujące pytanie)

Jakie ziemie i na rzecz jakiego państwa Rzeczpospolita utraciła w pierwszym rozbiorze?

(Aby, udzielić właściwej odpowiedzi wykorzystaj mapę i tekst na s. 160)

     Został nam do zrealizowania ostatni punkt lekcji, czyli postanowienia sejmu rozbiorowego.

Po dokonaniu rozbioru Rosja, Austria i Prusy zażądały zwołania sejmu i ratyfikowania (zatwierdzenia) traktatu rozbiorowego. Sejm ten zebrał się w 1773 r. na Zamku Królewskim w Warszawie. Został on skonfederowany i nie można było go zerwać. Przekupiono też większość posłów. Wśród garstki patriotycznych posłów protestujących przeciwko rozbiorom najbardziej odważnie zachował się poseł z Litwy, Tadeusz Rejtan.(Zobacz ilustrację na s.161)

Podczas sejmu rozbiorowego podjęto także następujące decyzje:

- powołano Radę Nieustającą, w której skład wchodził król, 18 posłów i 18 senatorów. Miała ona usprawnić zarządzanie państwem, jednak w praktyce okazała się namiastką rządu, w pełni kontrolowanym przez Rosjan,

- utworzono Komisję Edukacji Narodowej (KEN), która miała zająć się reformą szkolnictwa w kraju,

- podjęto decyzję o powiększeniu armii do 30 tysięcy (nie zrealizowano),

- zatwierdzono nienaruszalność praw kardynalnych.

      W ramach podsumowania zajęć zastanów się czego dowiedziałeś się na dzisiejszej ważnej lekcji i krótko opowiedz o tym siostrze lub bratu.

 

     Na potwierdzenie udziału w lekcji czekam  do godziny 18. Przypominam, że uczeń zawsze wysyła mi starannie zapisany temat lekcji, omawiane zagadnienia w formie punktów lub krótkiej notatki oraz to co robimy samodzielnie, pisemnie na zajęciach.

 

Pozdrawiam

C.Ociepa

 

---

07.04.2020 r.

 

Temat 2: Czasy saskie w Polsce.     (temat w podręczniku s. 152-156)

 

        Celem dzisiejszej lekcji jest zapoznanie się z panowaniem Wettinów w Polsce.

 

(Wpisz do zeszytu temat i podane niżej zagadnienia.)

1) Polsko-saska unia personalna.

2) Wojna północna i jej skutki dla naszego państwa.

3) Ingerencja państw ościennych w wewnętrzne sprawy Polski.

4) Panowanie w  Augusta III Sasa w Polsce.

5) Pierwsze projekty zmian.

 

PRZEBIEG LEKCJI:                 (Czytaj ze zrozumieniem!)

1. Bezkrólewie, które miało miejsce po śmierci króla Jana III Sobieskiego, było najbardziej niemoralne z dotychczasowych. Magnaci i szlachta nie kryli nawet, że wybiorą tego, kto więcej zapłaci. Takim kandydatem okazał się władca Saksonii (mapa s. 153) z dynastii Wettinów. Aby zyskać zwolenników sypnął pieniędzmi, a potem na czele saskiego wojska przybył do Krakowa i został koronowany na króla jako August II Mocny.

 

2. Objęcie tronu przez Augusta II zapoczątkowało unię Rzeczypospolitej z Saksonią oraz długoletnie panowanie Wettinów w Polsce. Unia ta trwała do1763 roku, tj. do śmierci jego syna Augusta III Sasa.

 

(A teraz omówię panowanie Augusta II w naszym kraju.)

3. August II dążył do wprowadzenia w Rzeczypospolitej rządów absolutnych i zapewnienia Wettinom dziedziczności polskiego tronu. Aby wzmocnić swą władzę, zawarł sojusz z carem Piotrem I i wplątał nasz kraj w wojnę północną, która była rozgrywką Szwecji i Rosji o mocarstwową pozycję nad Bałtykiem. Toczyła się ona w latach 1700 do 1721.

Ku zaskoczeniu Augusta II,  król szwedzki Karol XII rozbił wojska carskie, a potem najechał na Polskę. Sytuację tą wykorzystała polska  szlachta, która była przeciwna Augustowi II i ogłosiła jego detronizację. Królem polskim został w 1704 r. cieszący się poparciem króla szwedzkiego wojewoda wielkopolski Stanisław Leszczyński. Sytuacja ta doprowadziła do wojny domowej między zwolennikami „Sasa” a zwolennikami „Lasa” czyli Stanisława Leszczyńskiego.

 

(Otwórz teraz podręcznik na s.153 i zapoznaj się z podrozdziałem „Początek ingerencji Rosji w sprawy Polski”, a następnie ustnie odpowiedz na poniższe pytania.)

 

- jakie znaczenie dla Polski miała bitwa pod Połtawą w 1709 r.?(poszukaj na mapie)

- co było przyczyną  konfliktu Augusta II z polską szlachtą i kto go wykorzystał?

- co rozumiesz pod pojęciem sejm „niemy”, kiedy miał on miejsce i co tam postanowiono? 

 

4. Sejm „niemy” jest na pewno przejawem mieszania się Rosji w wewnętrzne sprawy Polski. Ponadto, aby jeszcze bardziej móc wtrącać się w sprawy naszego kraju Prusy, Rosja i Austria w 1732 r. zawarły traktat „trzech czarnych orłów”, w którym ustaliły że królem Polski może zostać tylko taki kandydat, którego oni będą popierali. Stąd, gdy po śmierci Augusta II wybrano ponownie w Polsce  na króla Stanisława Leszczyńskiego Prusy, Rosja i Austria nie zgodziły się na taki wybór. Zorganizowano ponowną elekcję, podczas której wybrano na króla Augusta III, syna Augusta II.

(Otwórz ponownie podręcznik na s.155 i zapoznaj  się z rządami Augusta III w Polsce. Następnie wykonaj pisemnie zadanie 3 s.157)

 

PODSUMOWANIE

       Czasy saskie przeszły do historii jako okres upadku miast i wsi, ciemnoty i nietolerancji. Jednak zapoczątkowały też ożywienie gospodarcze, a poglądy ludzi takich jak Stanisław Konarski i Stanisław Leszczyński, torowały drogę przyszłym reformą.

 

Zadanie domowe   (tylko dla chętnych)

Omów projekty reform przedstawione przez Stanisława Leszczyńskiego i Stanisława Konarskiego.

(Temat i zagadnienia wpisane starannie do zeszytu oraz wykonane zadania prześlij na C.Ociepa@onet.pl)

 

Dziękuję za wspólne zajęcia.

Ociepa

 

---

31.03.2020 r. ( wtorek )

      TEST - 14 pytań  (do zdobycia 44 pkt.)    

                                                             Wyniki testu za tydzień.

 

---

29.03.2020 r. (niedziela)

   Dnia 31.03.2020 r. (wtorek) o godzinie 10.30 w waszej zakładce pojawi się  sprawdzian z rozdziału IV „Od absolutyzmu do republiki.”

 

      Na jego rozwiązanie czekam TYLKO do godziny 11.30. Odpowiedzi proszę przesyłać na mój adres mailowy. Na końcową  ocenę wpływ będą miały przede wszystkim poprawne odpowiedzi oraz czas, w którym będą one udzielone. (10 pierwszych osób otrzyma dodatkowo 3 punkty, kolejne 10 osób 2 punkty a następna dziesiątka 1 punkt). Gdyby ktoś nie mógł z bardzo ważnych powodów napisać tego sprawdzianu w wyznaczonym czasie,  to proszę o wcześniejszy kontakt telefoniczny. Podaję  mój numer  (91) 5644251.

 

Ociepa

 

---

23.03.2020 r. (wtorek)

Drodzy Uczniowie,

mam dla Was dobrą wiadomość. Materiał, który macie powtarzać do sprawdzianu, możecie podzielić sobie na małe partie, 

gdyż z planu, który ukazał się na stornie szkoły, wynika, że historia będzię dopiero w przyszłym tygodniu.

Proszę, nie zmarnujcie tego czasu, przygotujcie się dobrze, abyście mogli osiągnąć wysokie wyniki.

 

Ociepa

---

 

Drodzy szóstoklasiści,

dziękuję tym, którzy wykonali zadania na platformie EDUELO.

Na lekcjach powtórzyliśmy rozdział IV: Od absolutyzmu do republiki.

Frekwencja w klasach była jednak bardzo niska i dlatego z tego rozdziału nie napisaliście sprawdzianu. W związku z tym jeszcze raz powtórzcie sobie ten materiał z podręcznikiem i zeszytem, gdyż w środę na stronie szkoły pojawi się sprawdzian z tego rozdziału, który będziecie musieli napisać w określonym czasie. O szczegółach poinformuję we wtorek.

Pozdrawiam.

Ociepa

---